چه نوع بذری برای سبزه مناسب است؟
تقریباً با هر بذری از جمله انواع غلات و سبزیجات مثل: عدس، نخود، ماش، لوبیا، ذرت، گندم، جو، ارزن، شاهی، ریحان و گشنیز همچنین بذر انواع مرکبات مانند: بذر نارنج یا پرتغال می‌توان سبزه درست کرد. از این میان سبزه عدس دانه ریز، شاهی دور کوزه، ارزن و گندم و جو بسیار پرطرفدار هستند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد جوانه‌زدن و تازه ماندن سبزه در نظر داشته باشید، محل نگهداری سبزه است که به نور کافی و دمای مناسب آن بستگی دارد. برای تهیه سبزه در اشکال متنوع، ظرف مناسبی را انتخاب و تهیه کنید و یا به وسیله فوم طرح مورد نظرتان را شکل بدهید و سپس اقدام به کاشت سبزه کنید. همچنین باید بدانید که سبزه عید را چه زمانی باید کاشت.
زمان کاشتن سبزه عید
زمان کاشت سبزه وابسته به دانه یا هسته‌ای است که قرار بر کاشت آن داریم، برای مثال هسته‌ی لیمو، نارنج و پرتقال باید ۲۰ روز قبل از نوروز کاشته شوند و خاکشیر هفت یا هشت روز قبل از عید. در جدول زیر زمان‌بندی کاشت انواع سبزه را مشاهده می‌کنید:
| نوع بذر | مدت زمان خیساندن بذر | زمان مناسب کاشت بذر |
| خرفه | ۶ تا ۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| عدس | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۱۵ اسفندماه |
| ماش | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۱۸ اسفندماه |
| گندم | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۲۰ اسفندماه |
| شاهی | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| شنبلیله | ۶ تا ۸ ساعت | ۱۶ اسفندماه |
| ارزن | ۶ تا ۸ ساعت | ۱۶ اسفندماه |
| خاکشیر | ۶ تا ۸ ساعت | ۲۴ اسفندماه |
| هسته لیمو،پرتقال یا نارنج | ۴۸ تا ۷۲ ساعت | ۱۰ اسفندماه |
| ذرت | ۴۸ تا ۷۲ ساعت | ۱۰ اسفندماه |
| یونجه | ۶ تا ۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| تربچه | ۶ تا ۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| کنجد سیاه | ۶ تا ۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| سویا | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
| آفتاب گردان | ۱۰ تا ۱۸ ساعت | ۲۲ اسفندماه |
- حتما توجه داشته باشید که ظرف های فلزی برای سبز کردن سبزه مناسب نیست.
- تناسب اندازه ظرف و مقدار بذر در طول عمر سبزه و پرپشتی و زیبایی آن بسیار موثر است، پس این موضوع را از یاد نبرید.
- بهتر است برای آب دادن به سبزه از اسپری آبپاش استفاه کنید.
- در مدت خیس کردن بذرها، ۲ تا ۳ بار در هفته آب ظرف را عوض کنید، توجه داشته باشید که نوع بذر مهم نیست و آب باید تا حدی در ظرف باشد که تمام بذرها در آب غوطه ور باشد.
- بهتر است از ظروف سفالی برای سبز کردن سبزه ها استفاده کنید، اگر چنین ظرفی در دسترس تان نبود ظروف چینی هم برای سبز کردن سبزه ها مناسب است.
- توجه داشته باشید که آبیاری بیش از حد و استفاده از ظروف پلاستیکی باعث بد بو شدن سبزه ها و به اصطلاح گندیدن آن می شود، پس از آبیاری بیش از اندازه خودداری کنید.
خیساندن بذر قبل از کاشت
قبل از کشت نیاز است بذرها را باتوجه به نوع کاشت سبزه، در آب برای مدتی بخیسانیم. اکثر غلات معمولاً قبل از کشت باید حدود ۱۰ الی ۲۰ ساعت در آب ولرم خیسانده شوند. برای کاشت سبزه شاهی دور کوزه خیساندن بذرها باید بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه باشد. بذر مرکبات را معمولاً ۲۴ ساعت در آب نگه داشته و از ۱۰ اسفند شروع به کاشت می‌کنند.
کاشت سبزه در ظرف با خاک
یکی از ترفند‌ها برای ماندگاری بیشتر سبزه عید، کاشت بذرها در خاک است. به این صورت که پس از خیساندن بذر مورد نظر (گندم، جو، ماش، عدس، ارزن و …) در آب، ظرف (زیرگلدانی) را به اندازه ۱ سانتی‌متر با خاک سبک (پیت ماس) پر کنید. خاک را کاملاً در کف ظرف بپوشانید تا قطر آن در تمام قسمت‌های کف ظرف یکسان شود. به گزارش فرارو سپس بذر‌های خیسانده را به اندازه یک ردیف بر روی بستر خاک پخش کنید. بذرها را بر روی هم سوار نکنید؛ چراکه موجب گندیدگی، به هم ریختن شکل و ساختار سبزه می‌شود. در آخر با لایه نازکی از خاک روی بذرها را بپوشانید، سپس با اسپری آب سطح بستر کشت را کمی مرطوب نمایید. آبیاری بیش از اندازه موجب گندیدگی و له شدگی بذرها خواهد شد. هر زمان که کمی سطح خاک خشک شد، شروع به رطوبت‌رسانی کنید. در این روش سبزه به آبیاری کمتر نیاز دارد و میزان گندیدن و زرد شدن آن کاهش می‌یابد.
کاشت سبزه روی کوزه سفالی
برای کاشت سبزه روی کوزه به کوزه سفالی بی‌لعاب و بدون رنگ نیاز دارید. ابتدا باید کوزه را به مدت یک شبانه روز از آب پر کنید تا جدار کوزه کاملاً مرطوب شود. مرحله بعد ایجاد سطح اتکا برای چسبیدن بذر و رشد ریشه‌هاست. اگر چه بذر‌های شاهی یا خاکشیر دارای چسبندگی هستند، این چسبندگی پس از چند روز از بین خواهد رفت. بدین منظور به یک جوراب زنانه نازک (شیشه‌ای یا پارازین) نیاز دارید. جوراب ترجیحاً بی‌رنگ یا کرم رنگ باشد تا ظاهر کوزه و سبزه را زشت نکند. جوراب را از پایین و آهسته به تن کوزه می‌کنیم و قسمت انتهایی را با طناب یا نخ می‌بندیم. البته اضافه جوراب را می‌توان در دهانه کوزه قرار داد.
برخی از افراد به جای جوراب از پارچه‌های نازک و نخی استفاده می‌کنند. بعد از این مراحل بذر‌هایی مانند شاهی یا خاکشیر را که از قبل این ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در آب خیساندید، به دور کوزه بچسبانید. اگر جوراب خیس یا مرطوب باشد، بذرها بر روی آن لیز خورده و قرار نمی‌گیرند. پس از چسباندن بذرها بر روی جوراب دور کوزه، کوزه را از آب پر کرده و تا سبز بودن سبزه میزان آب کوزه را بررسی کنید. وجود آب درون کوزه رطوبت مورد نیاز برای رشد بذرها را فراهم می‌کند. البته گاه لازم است با اسپری آب سطح کوزه را آبپاشی کنید. برای جلوگیری از ریختن آب از کوزه همواره زیر کوزه ظرفی قرار بدهید.
کاشت سبزه در خاک ژله‌ای
برای کاشت بذر در خاک ژله‌ای به خاک ژله، آب و بذر دلخواه نیاز دارید. ابتدا باید خاک ژله‌ای را به مدت ۱۲ ساعت در آب قرار بدهید تا آماده شود. پس از آن خاک ژله‌ای را آبکشی کنید و در ظرف شیشه‌ای مثل جام یا گلدان بلوری بریزید. سپس بذر دلخواه خود را روی سطح خاک ژله‌ای پخش کنید. کمی خاک ژله باقی مانده را بر روی بذرها قرار دبهید. سطح را کمی آبپاشی کرده و ظرف را با نایلون شفاف بپوشانید. با قرار دادن پوشش بر روی ظرف، بستر کشت رطوبت کمتری را از دست خواهد داد. پس از جوانه‌زنی بذرها می‌توانید نایلون را از روی ظرف بردارید. برای جوانه‌زنی بذر‌های کوچک‌تر مثل شاهی، ارزن، ریحان و خرفه بر روی خاک ژله‌ای نیاز است که بستر کشت را کاملاً مسطح نمایید. چراکه ممکن است بذرها در بین خاک ژله‌ای نفوذ کند و سبزه یک دست نشود.
به این منظور که باید مقداری از خاک ژله‌ای را کوبیده و له کنید و سپس بر روی خاک ژله‌های‌های سالم درون ظرف قرار دهید. فاصله بستر کشت تا لبه ظرف باید کمتر از ۴ سانتی‌متر باشد، به این دلیل که بذر شاهی یا خرفه پس از رویش مانند گندم کشیده و بلند نیستند. بذرها را در تمام سطح خاک ژله له شده پخش کنید. کمی آب روی بذر اسپری کرده و تا دوره جوانه زنی بستر را مرطوب نگه دارید. بهتر است تا زمان جوانه‌زنی بذرها بر روی بستر کشت با یک نایلون شفاف بپوشانید.
- ارسال شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۹
- گل و گیاه
- 0
- 270
دیدگاه ها